Piła w latach 1946 – 2023 na zdjęciach Zaranków – pokaz w I LO
W ramach zadania pn: „Wymiary nowoczesności w odsłonach 1946-1989. Piła w fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”, a dofinansowanego ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”, zaprosiliśmy młodzież I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej – Curie w Pile na pokaz animacji video-art. pt. „Piła na osi czasu: 1946 – 1989 – 2023”.
Zaprezentowana animacja to jedna z propozycji całego projektu, która jest zapowiedzią przygotowywanej wystawy w Galerii Biura Wystaw Artystycznych Powiatu Pilskiego pt. . „Nowa tożsamość miasta. Piła na przestrzeni lat 1946-1989 na fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”.
W pokazie animacji video-art wzięło udział 5 licealnych klas. Uczniowie zapełnili niemal całą szkolną aulę i żywo reagowali na pojawiające się na ekranie obrazy. Zwłaszcza fotografie miasta wykonane przez Romana Zaranka tuż po wojnie wzbudziły żywe emocje w młodych ludziach. Większość nie miała okazji widzieć takiej Piły – a przypomnijmy: w wyniku walk stoczonych w lutym 1945 roku miasto, a zwłaszcza jego centrum, niemal całkowicie legło w gruzach – zniszczonych zostało blisko 90 proc. zabudowań śródmieścia i ponad 70 proc. innych rejonów Piły.
Roman Zaranek, który dokumentował wojenne zniszczenia najpierw na zlecenie Miasta, a potem już z własnej inicjatywy, stworzył niezwykłe, powojenne archiwum fotograficzne Piły, które historycy nazwali „archiwum ruin”. Roman Zaranek, a następnie jego syn Andrzej, fotografowali miasto przez 80 lat. Powstałe animacje prezentują część ich dokonań – pokazują 10 miejsc w Pile, ulic, placów na przestrzeni lat, począwszy od okresu po wojnie do współczesności.
Reżyserem video-artu jest Kamila Michałowska – artystka i producentka filmów z Torunia, która ma poważny wkład realizatorski w filmie „Chłopi”, który właśnie wchodzi na ekrany i został polskim reprezentantem i kandydatem do Oscara w 2024 roku.
Projekcję video-artu przeprowadził realizator i dźwiękowiec Grzegorz Kubiak, natomiast wstęp do pokazu wygłosiła Edyta Kin z BWA PP:
– Roman Zaranek przyjechał do Piły jesienią 1947 roku. Najpierw zamieszkał przy ul. Bieruta 7, gdzie 11 marca 1948 roku otworzył zakład fotograficzny „Foto – Zaranek”. 1 stycznia 1974 roku przeniósł zakład do nowego, specjalnie wybudowanego pawilonu, przy ul. Bieruta 41 (obecnie 11 Listopada), gdzie mieści się do dzisiaj siedziba firmy. W 1988 roku przekazał zakład synowi Andrzejowi, ale pracował w nim do końca życia. W pierwszych latach pobytu w Pile fotografował ruiny miasta, dokumentując jego zniszczenia wojenne, następnie etapy jego odgruzowywania i odbudowy. Utrwalał za pomocą aparatu fotograficznego życie miasta, ulice, uroczystości kościelne i państwowe, od końca lat 40. do lat 90. XX wieku. Były to procesje Bożego Ciała, peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, pochody pierwszomajowe, czyny społeczne, Dni Piły. Utrwalił wizyty ważnych i wyjątkowych osobistości państwowych – m.in. marszałka Michała Rola-Żymierskiego i kościelnych, jak prymasa Stefana Wyszyńskiego. Dokumentował odbudowę domu rodzinnego Stanisława Staszica i uroczystość jego otwarcia. Fotografował odsłonięcia pomników i tablic pamiątkowych, wydarzenia kulturalne, występy pilskich zespołów artystycznych i sportowych. Tworzył panoramę Piły, utrwalał widoki miasta i dzieje ludzi tu mieszkających, fotografował chrzciny, komunie św., śluby, pogrzeby, m.in. niezwykły ślub Androny Linartas z zespołu „Śląsk” z księciem meksykańskim, w kościele św. Rodziny w 1961 roku. Uhonorowany został m.in. tytułem „Pilanin XX wieku” i jako pierwszy w historii miasta Piły otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Piły – mówiła E. Kin.
Animacje video – które oprócz tego, że same w sobie są czymś niezwykłym – mają również przygotować młodzież do wystawy pt. „Nowa tożsamość miasta. Piła na przestrzeni lat 1946-1989 na fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”, która będzie prezentowana w Biurze Wystaw Artystycznych PP w terminie od 27 października do 11 listopada br.
Zapraszamy!
Animacja video-art jest częścią realizowanego zadania pn: „Wymiary nowoczesności w odsłonach 1946-1989. Piła w fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”.
Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”
