Plener trwa! Powstają pierwsze prace

05.09.2020

Jak widzą Piłę i powiat pilski polscy artyści?

Pilanie i tożsamość

W tym plenerze bierze udział grupa znanych artystów malarzy z całego kraju, a także jedna artystka z Francji: Rafał Lisiak (Poznań), Tadeusz Ogrodnik (Piła), Marek Haładuda (Poznań), Izabella Wolska (Szczecin), Renata Szyrocka (Nicea, Francja), Anna Bochenek (Bydgoszcz), Renata Bentkowska-Hlebowicz (Olsztyn) oraz Elżbieta Wasyłyk z Trzcianki.

-Plener malarski „Odkrywanie tożsamości” ze względu na pandemię ma charakter zdalny, tzn. artyści pracują w swoich pracowniach na podstawie materiałów opisowych i fotograficznych dostarczonych przez nasze Biuro. Dla zdecydowanej większości z nich to niełatwe zadanie, ponieważ Piła i powiat pilski są im zupełnie nieznane, a tym bardziej, że kontekst całej pracy ma bardzo głęboką wymowę historyczną – mówi Edmund Wolski, dyrektor BWAiUP w Pile.

Założeniem pleneru jest artystyczne uchwycenie procesu wspólnotowego „odkrywania tożsamości” na tzw. Ziemiach Odzyskanych, co objawiało się w religii, kulturze, folklorze oraz architektonicznym wyglądzie miasta i okolicznych miejscowości, które miały zdecydowanie niemiecki rys.

– Poprzez artystyczne działanie oraz towarzyszące mu wydarzenia chciemy ukazać proces wiązania się mieszkającej tu – ale i przybyłej po wojnie na tereny powiatu pilskiego ludności – z historycznym dziedzictwem Krajny i Wielkopolski – mówi E. Wolski. – Powiat pilski leży w Północnej Wielkopolsce, na terenie historycznej krainy Krajna, na ziemiach, które znalazły się pod zaborem pruskim w 1772 r. i pozostawały w nim do 1 sierpnia 1919 r., a sama Piła i tereny obecnej Gminy Szydłowo aż do 1945 r. Po II wojnie światowej, w wyniku zmiany sytuacji geopolitycznej Piła, Szydłowo i okoliczne miejscowości powróciły do Macierzy, co wiązało się z niemal ze znaczącą wymianą ludności. Niemców, którzy objęli te ziemie w wyniku trwającej przez cały wiek XIX germanizacji, zastąpili Polacy z centralnej Polski i z dawnych województw (wileńskie, nowogródzkie, stanisławowskie, lwowskie i wołyńskie), które Polska utraciła na rzecz ZSRR. Z czasem, po Akcji „Wisła” przesiedlono tu Łemków. W wyniku tych przemian Powiat Pilski stał się swoistym konglomeratem narodowościowym i kulturowym. Budowanie lokalnej społeczności było procesem długotrwałym i często dość skomplikowanym. To setki biografii, historii, zdarzeń, przeżyć, o których warto ciągle opowiadać, które trzeba przypominać – wyjaśnia E. Wolski.

Jak znani artyści radzą sobie z tym historyczno-kulturowym projektem? Niebawem się przekonamy.

Dodajmy, że plener „Odkrywanie tożsamości” jest częścią zadania „W czasie i przestrzeni – poszukiwanie regionalnej tożsamości” sfinansowanego z programu dotacyjnego Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2020”. Plener odbył się na przestrzeni sierpnia i września br. Malarze pracowali w swoich pracowniach, kontaktując się systematycznie z komisarzem pleneru, którym była Elżbieta Wasyłyk oraz korzystając z konsultacji historycznych, których udzielał Roman Chwaliszewski, historyk i regionalista.  

– Każdy z artystów uczestniczących w plenerze ma obowiązek wykonać dwie prace, z których jedna zostanie – po wystawach – w zbiorach własnych BWAiUP.

Wystawom towarzyszył będzie katalog „Odkrywanie tożsamości” z fotografiami prac powstałych podczas pleneru.

Na zdjęciu: Pierwsza praca powstaje w pracowni Rafała Lisiaka.