Piła na zdjęciach Zaranków – aula ZS przy Teatralnej pełna!

W ramach zadania pn: „Wymiary nowoczesności w odsłonach 1946-1989. Piła w fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”, a dofinansowanego ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”, w dniu 3 października zaprosiliśmy młodzież Zespołu Szkół przy Teatralnej w Pile na pokaz animacji video-art. pt. „Piła na osi czasu: 1946 – 1989 – 2023”.  

W pokazie animacji video-art wzięło udział 7 klas. Pokaz odbył się w szkolnej auli, a spotkanie otworzył dyrektor Zespołu Szkół przy Teatralnej, Piotr Halama, który opowiedział młodzieży o swoim dzieciństwie w Pile sprzed lat. – Wiecie, jak bardzo bliskie jest mi to miasto. Mówię o nim „Moja Piła”. Dziś będziecie mieli okazję zobaczyć, jak Piła wyglądała zaraz po wojnie i potem, w latach, gdy ja w niej dorastałem – mówił P. Halama.

Wstęp do animacji video art. poprowadziła Edyta Kin z Biura Wystaw Artystycznych Powiatu Pilskiego.

– Roman Zaranek fotografował Piłę przez 80 lat. W pierwszych latach pobytu w Pile fotografował ruiny miasta, dokumentując jego zniszczenia wojenne, następnie etapy jego odgruzowywania i odbudowy. Utrwalał za pomocą aparatu fotograficznego życie miasta, ulice, uroczystości kościelne i państwowe, także odbudowę domu rodzinnego Stanisława Staszica i uroczystość jego otwarcia. Fotografował wydarzenia kulturalne, występy pilskich zespołów artystycznych i sportowych, chrzciny, komunie św., śluby, pogrzeby, m.in. niezwykły ślub Androny Linartas z zespołu „Śląsk” z księciem meksykańskim, który miał miejsce w kościele św. Rodziny w 1961 roku.

Wspomniano przeróżne wydarzenia, jakie miały miejsce w Pile na przestrzeni lat. Uczniów bardzo wzruszyło wspomnienie tragedii jaka miała miejsce w 1948 roku, kiedy to w wyniku wybuchu niewypału nad pilską rzeką zginęło jedenaścioro dzieci. Pogrzeb, który przerodził się w olbrzymią, miejską manifestację, fotografował Roman Zaranek.

– To w dużej mierze dzięki fotografiom Romana Zaranka wiemy dzisiaj, co działo się w powojennej Pile. To  z jego fotografii dowiadujemy się przeróżnych szczegółów o miejskich wydarzeniach, o tym, jak wyglądały domy, sklepy, zakłady pracy, poznajemy mieszkańców miasta, widzimy, jak się ubierali, jakimi autobusami miejskimi i jakimi samochodami jeździli – wskazywali rozmówcy.   

Roman Zaranek był pierwszym pilaninem uhonorowanym tytułem Honorowego Obywatela Miasta Piły.

Swój zakład fotograficzny otwarty w Pile w 1948 roku przekazał następnie swojemu synowi, Andrzejowi, który jest autorem nowszych zdjęć wykorzystanych w powstałej animacji.

Uczniowie z zaciekawieniem obejrzeli animacje. Dawne zdjęcia miasta okazały się dla nich niezwykle interesujące. Większość nie miała okazji widzieć powojennej Piły – tej w gruzach, ani też miasta z lat 70-tych, 80-tych, 90-tych. Z niedowierzaniem więc przyjęli informację, że w wyniku walk stoczonych w lutym 1945 roku miasto, a zwłaszcza jego centrum, niemal całkowicie legło w gruzach – zniszczonych zostało blisko 90 proc. zabudowań śródmieścia i ponad 70 proc. innych rejonów Piły. Animacja została tak ułożona, że obserwujemy przemiany kolejnych ulic, placów na osi czasu – widzimy, jak miasto podnosi się z gruzów, jak pięknieje z każdym rokiem, widzimy powstające nowe bloki, hotele, kawiarnie, sklepy. Animacje pokazują 10 miejsc w Pile, ulic, placów na przestrzeni lat, począwszy od okresu po wojnie aż do współczesności.       

Reżyserem video-artu  jest Kamila Michałowska  – artystka i producentka filmów z Torunia, która ma poważny wkład realizatorski w filmie „Chłopi”, który właśnie wchodzi na ekrany kin i został polskim reprezentantem i kandydatem do Oscara w 2024 roku. 

Animacje video są zapowiedzią wystawy pt. „Nowa tożsamość miasta. Piła na przestrzeni lat 1946-1989 na fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”, która będzie prezentowana w Biurze Wystaw Artystycznych PP w terminie od 27 października do 11 listopada br. 

Animacja video-art jest częścią realizowanego zadania pn: „Wymiary nowoczesności w odsłonach 1946-1989. Piła w fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”.

Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”