PRZYRODNICZE PERŁY POWIATU PILSKIEGO
ALBUM „PRZYRODNICZE PERŁY POWIATU PILSKIEGO” UPOWSZECHNIAJĄCY OCHRONĘ PRZYRODY I DZIEDZICTWO PRZYRODNICZO-KULTUROWE WIELKOPOLSKI WSPOMAGAJĄCE BUDOWANIE POSTAW PRZYJAZNYCH ŚRODOWISKU
W sierpniu 2024 r. Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu podpisał z BWA Powiatu Pilskiego umowę dotacji na realizację przedsięwzięcia pn. ” ALBUM „PRZYRODNICZE PERŁY POWIATU PILSKIEGO” UPOWSZECHNIAJĄCY OCHRONĘ PRZYRODY I DZIEDZICTWO PRZYRODNICZO-KULTUROWE WIELKOPOLSKI WSPOMAGAJĄCE BUDOWANIE POSTAW PRZYJAZNYCH ŚRODOWISKU”.
Zadanie objęło skład i opracowanie albumu przyrodniczego, konsultację merytoryczną publikacji oraz druk albumu w nakładzie 1000 egzemplarzy.
Narracja opracowania podzielona została na 5 tematycznych rozdziałów:
Rozdział 1: Walory krajobrazowe, bioróżnorodność, fauna i flora powiatu pilskiego.
Prezentacja Obszarów Natura 2000 na terenie powiatu pilskiego: 1. Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego; 2. Nadnoteckie Łęgi; 3. Puszcza nad Gwdą; 4. Dolina Noteci.
Rozdział 2: Wody i akwakultura powiatu pilskiego.
Rozdział 3: Lasy – przyroda, gospodarka i turystyka.
Rozdział 4 : Ochrona przyrody – opis i ilustracja fotograficzna rezerwatów przyrody: „Kuźnik”, „Zielona Góra”, „Torfowisko Kaczory”, „Smolary”, „Wielkopolska Dolina Rurzycy”.
Rozdział 5: Z przyrodą za pan brat – czyli gdzie wypoczywać i jak korzystać z uroków przyrody, żeby jej nie szkodzić, przewidywanie szkodliwych skutków zmiany klimatu i podejmowanie odpowiednich działań, by zapobiec ewentualnym szkodom.
Projekt został dofinansowany z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu.
– Do udziału w projekcie zaprosimy artystów oraz pasjonatów fotografii – w albumie znajdziecie państwo zdjęcia m.in. fotografików z Pilskiego Klubu Pasjonatów Fotografii KADR – Iwony Leśniewskiej, Agnieszki Kajkowskiej, Katarzyny Olter, Aleksandry Sawińskiej, czy przepiękne pejzaże autorstwa Jarosława Ramuckiego – mówi Edmund Wolski, dyrektor Biura Wystaw Artystycznych Powiatu Pilskiego.
To najlepsze zdjęcia zwierząt, roślin i krajobrazów, to makrofotografia oraz ujęcia z lotu ptaka. Na fotografiach – fauna i flora powiatu pilskiego, Dolina Noteci, Nadnoteckie Łęgi, Puszcza nad Gwdą, nasze rzeki, jeziora, lasy i nasze rezerwaty przyrody: „Kuźnik”, „Zielona Góra”, „Torfowisko Kaczory”, „Smolary”, „Wielkopolska Dolina Rurzycy”.
Konsultantem merytorycznym opracowania jest dr Paweł Owsianny – dyrektor Nadnoteckiego Instytutu Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Pile.
***
Album posłuży do nauczania o przyrodzie we wszystkich 9 szkołach prowadzonych przez Powiat Pilski. Każda szkoła otrzymała 15 jego egzemplarzy. Ponadto po ok. 15 egzemplarzy zostało przekazanych do wszystkich gmin wchodzących w skład powiatu pilskiego z przeznaczeniem do szkół podstawowych i bibliotek. Pozostała część nakładu posłuży do popularyzacji tematyki przyrodniczej w społeczeństwie powiatu podczas różnego rodzaju festynów, np. leśnych i ogrodniczych.
„Przyrodnicze perły powiatu pilskiego” – otrzymali:
Miasto Piła, Urząd Miasta Piły – 15 ezg.
Miasto i Gmina Łobżenica, Urząd Miejski Gminy – 15 ezg.
Miasto i Gmina Ujście, Urząd Miejski – 15 ezg.
Miasto i Gmina Wyrzysk, Urząd Miejski – 15 ezg.
Gmina Białośliwie, Urząd Gminy – 15 ezg.
Miasto i Gmina Kaczory, Urząd Miasta i Gminy – 15 ezg.
Miasto i Gmina Miasteczko Krajeńskie, Urząd Miasta i Gminy – 15 ezg.
Gmina Szydłowo, Urząd Gminy – 15 ezg.
Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Pile – 15 ezg.
Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego w Piłce Siatkowej w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół Technicznych w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół przy Teatralnej w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół Budowlanych w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół Ekonomicznych w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół Gastronomicznych w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Pile – 15 ezg.
Zespół Szkół w Łobżenicy – 15 ezg.
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Wyrzysku – 15 ezg.
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Marii Grzegorzewskiej w Pile – 15 ezg.
Na realizację przedsięwzięcia pozyskano dotację z WFOŚiGW w Poznaniu w kwocie 45 000,00 zł.
Całkowita wartość projektu: 50 000,00 zł
Wkład własny: 5 000,00 zł
Termin realizacji przedsięwzięcia: 30.09.2024 r.
Projekt pn. „ALBUM „PRZYRODNICZE PERŁY POWIATU PILSKIEGO” UPOWSZECHNIAJĄCY OCHRONĘ PRZYRODY I DZIEDZICTWO PRZYRODNICZO-KULTUROWE WIELKOPOLSKI WSPOMAGAJĄCE BUDOWANIE POSTAW PRZYJAZNYCH ŚRODOWISKU” realizowany jest dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu.
***
Recenzja albumu:
Album „Przyrodnicze perły powiatu pilskiego” to niezwykle bogaty i szczegółowy opis walorów przyrodniczych jednego z bardziej urokliwych regionów Polski. Zawiera szeroki przegląd krajobrazów, fauny i flory powiatu pilskiego, a także liczne dane dotyczące form ochrony przyrody. Album ten, z wspaniałą dokumentacją fotograficzną jest cennym źródłem informacji zarówno dla przyrodników, studentów kierunków przyrodniczych, ale przede wszystkim dla wszystkich pasjonatów natury oraz turystów zainteresowanych odkrywaniem mniej znanych zakątków Polski.
Walory krajobrazowe i geograficzne
Tekst rozpoczyna się od dokładnego opisu położenia geograficznego powiatu, przedstawiając jego granice, rzeźbę terenu oraz sieć hydrologiczną. Z dużą precyzją opisano wpływ działalności lądolodu skandynawskiego, który ukształtował krajobraz regionu, a także obecność dwóch głównych makroregionów: Pojezierza Południowopomorskiego i Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej. Wartość dodaną stanowią szczegóły dotyczące dolin rzecznych Gwdy i Łobzonki oraz rozległych pól sandrowych. Autorzy poświęcają też dużo miejsca opisowi doliny Noteci, która pełni ważną rolę ekologiczną i krajobrazową. Na uwagę zasługuje ogromna ilość danych dotyczących udziału poszczególnych form krajobrazu, takich jak lasy, użytki rolne czy wody powierzchniowe. Zawarte w tekście informacje mają charakter nie tylko geograficzny, ale również historyczny. Dowiadujemy się bowiem o dziejach osadnictwa nad Notecią, a także o roli tej rzeki w kształtowaniu granic dawnych państw słowiańskich. Takie wplecenie wątków historycznych wzbogaca odbiór tekstu, nadając mu dodatkowy wymiar.
Fauna i flora
Jednym z najmocniejszych punktów tego opracowania jest dokumentacja fotograficzna i niezwykle szczegółowy opis lokalnej flory i fauny. Autorzy skrupulatnie wymieniają liczne gatunki roślin i zwierząt, co sprawia, że tekst ten stanowi nieocenione źródło. Powiat pilski został ukazany jako obszar o wyjątkowej różnorodności biologicznej. Na szczególną uwagę zasługują opisy gatunków chronionych, występujących w miejscowych rezerwatach oraz na terenach objętych programem Natura 2000. Przykładem mogą być liczne rezerwaty przyrody, takie jak „Torfowisko Kaczory”, „Smolary” czy „Kuźnik”, gdzie autorzy precyzyjnie wymieniają zarówno unikalne gatunki roślin, takie jak rosiczki czy wierzba borówkolistna, jak i zwierząt – od licznych gatunków ptaków, przez płazy i gady, po ssaki, jak bóbr czy wydra. Prezentowane szczegóły w zakresie biologii terenów podlegających ochronie pokazują, że tekst ma charakter kompleksowy.
Znaczące miejsce w opracowaniu zajmują zdjęcia krajobrazów i siedlisk przyrodniczych oraz dość szczegółowy ich opis. Autorzy zdjęć i tekstu zwracają uwagę na ekosystemy charakterystyczne dla tego regionu oraz wymieniają ich funkcje ekologiczne. Ten element wzbogaca tekst o cenne informacje dla wszystkich zainteresowanych ochroną przyrody oraz zarządzaniem ekosystemami.
Program Natura 2000 i ochrona przyrody
Ciekawym aspektem albumu jest właśnie nacisk na ochronę przyrody w kontekście europejskiego programu Natura 2000. Zobrazowane i opisane są konkretne obszary chronione na terenie powiatu pilskiego, takie jak Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego, Nadnoteckie Łęgi czy Puszcza nad Gwdą. Prezentują również liczne dane liczbowe dotyczące powierzchni poszczególnych obszarów oraz opisują gatunki, które są objęte szczególną ochroną w ramach tego programu. Dzięki temu czytelnik i smakosz zdjęć albumowych może zrozumieć, jak istotne znaczenie mają te tereny nie tylko dla tej części Polski, ale także dla całej Europy, w kontekście ochrony bioróżnorodności. Warto również podkreślić, że tekst wyraźnie wskazuje na zagrożenia dla ekosystemów, takie jak intensyfikacja rolnictwa czy zmiany hydrologiczne. To świadczy o kompleksowym podejściu autorów do zagadnienia ochrony środowiska.
Walory turystyczne i edukacyjne
Album oferuje również wiele praktycznych informacji dla turystów i miłośników przyrody. Opisane są popularne szlaki turystyczne, zarówno piesze, rowerowe, jak i kajakowe, co sprawia, że tekst ma duży potencjał jako przewodnik po regionie. Szlaki kajakowe na Gwdzie, Rurzycy czy Piławie są szczególnie atrakcyjne dla miłośników wodnych wędrówek. Dużą zaletą tekstu jest zrozumiałe i przyjazne przedstawienie zasad korzystania z przyrody, które mają na celu ochronę ekosystemów. Informacje o dostępnych miejscach biwakowych, ścieżkach edukacyjnych i parkingach są niezwykle przydatne dla turystów, którzy chcą spędzić czas w sposób zrównoważony, bez szkody dla środowiska naturalnego. Zaletą opracowania jest jego logiczna struktura, która umożliwia łatwe nawigowanie po poszczególnych częściach albumu. Każdy rozdział skupia się na innym aspekcie przyrody powiatu pilskiego, co pozwala czytelnikowi na zgłębianie informacji w sposób systematyczny.
Podsumowanie
„Przyrodnicze perły powiatu pilskiego” to wszechstronne albumowe opracowanie, które z powodzeniem łączy walory poznawczo-edukacyjne i turystyczne. Wspaniałe zdjęcia, bogactwo szczegółów zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych powiatu pilskiego oraz dokładność opisów sprawiają, że jest to album skierowany do wszystkich osób zainteresowanych przyrodą regionu pilskiego. Zaprezentowane zdjęcia i tekst można uznać za cenne źródło wiedzy o przyrodzie regionu i doskonały przewodnik dla osób planujących odkrywanie powiatu pilskiego.
dr Paweł M. Owsianny
