Eduard Nikonorov / Tajemna Wieczerza 2016 w Galerii BWA PP
W dużej Galerii BWA PP prezentujemy aktualnie wystawę pt. „Hierofania / sacrum w obrazie i rzeźbie” w ramach IV Ogólnopolskiego Przeglądu Współczesnego Malarstwa i Rzeźby o Motywach Sakralnych. Prace prezentuje 29 cenionych artystów z całej Polski. Niektórzy z nich to prawdziwe legendy świata artystycznego jak Wincenty Kućma czy Stanisław Baj.
Ale w ekspozycji znalazły się także dzieła nieżyjących już wybitnych artystów jak np. Eduard Nikonorov. Jest okazja zobaczyć dzieło artysty należące do najbardziej cenionych w jego twórczości pt. „Tajemna Wieczerza” 2016.
Poniżej przedstawiamy tekst prof. Jacka Ojrzanowskiego dotyczący tego twórcy i tego obrazu i … zapraszamy do nas! Zobaczcie to na żywo!
***
Eduard Nikonorov
Tajemna Wieczerza 2016
Olej, płótno, 100 x 200 cm (w ramie 104 x 204 cm). Monumentalne, jedno z najważniejszych dzieł Eduarda Nikonorova, któremu specjaliści sztuki poświęcali teksty krytyczne.
Z kolekcji prof. Jacka Ojrzanowskiegi i Stanisława Romaniszyna.
Eduard NIKONOROV (1951 Baranowicze – 2019 Iwano-Frankivsk) – ukraiński malarz polskiego pochodzenia.
Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli modernistycznego postsowieckiego malarstwa figuratywnego. Stawia się go w szeregu takich mistrzów malarstwa epoki, jak: Arsen Sabad, Anatolij Kriwołap, Iwan Marczuk czy Wasilij Cagałow, których dzieła święcą tryumfy na londyńskich salonach Sotheby’s. Absolwent pracowni malarskiej prof. Nikołaja Andriejewicza Storożenki z Akademii Sztuk Pięknych w Kijowie. Przez 15 lat mieszkał i tworzył w Pradze, gdzie jego żona Marin, wybitna artystka lalkarstwa, wystawiała i sprzedawała obrazy męża w tamtejszych galeriach sztuki. Wśród pasjonatów jego twórczości znalazła się m.in. Ivana Trump, pierwsza żona multimilionera Donalda Trumpa, Prezydenta USA. W 2002 r, małżeństwo artystów przeniosło się na Ukrainę do Iwano – Frankivsku. Nikonorov wystawiał w galeriach całej Europy i Ameryki. Jego prace stanowią prestiżową część kolekcji Euro Art Gallery.
Fragment z opisu scenariusza
Uwaga – Naprzemienne wypowiedzi Narratora oraz jego Rozmówców, prezentowane na czarnym tle
studia, są ilustrowane obrazami i przebitkami filmowymi nawiązującymi do wątków
prowadzonej rozmowy). Wprowadzenie uzasadniające wybór twórcy.
Obrazy Nikonorova, za pomocą znaku wizualnego, poprzez zgłębianie istoty bytu i tajemnic ludzkiej natury, stawiają pytania o sens i możliwości poznania świata i człowieka oraz wznoszą system wartości. Ustanawiają w ten sposób współczesną mitologię i należą do dzieł od których, jak pisał Jan Parandowski, „nie tylko można się czegoś nauczyć, ale można się też przy nich czymś stać”. Służą poszukiwaniu prawdy, bo tylko ona jest ciekawa i jak mawiał klasyk „może zbawić świat”. Nikonorov, czerpiąc w swoich płótnach z mitów judeo-chrześcijańskich, orientalnych, etnicznych czy grecko-rzymskich, odwołuje się do archetypów i skonwencjonalizowanych toposów , które odczytuje na nowo, osadzając w realiach XX i XXI wieku. Symboliczna warstwa jego obrazów wyraża przesłanie zbiorowej podświadomości. Generuje ją też genetyczne uwarunkowanie samego artysty. Z pochodzenia Polak mieszkający na Ukrainie czerpie z zasobów kulturowych czterech narodów, wydobywając z tego wspólnotowego kręgu wartości uniwersalne, przełożone na oryginalny i naturalnie motywowany znak plastyczny. Jego powstanie poprzedza niespokojne poszukiwanie formy, która gwarantuje wierność tego znaku wobec egzystencjalnej refleksji.
Dotychczasową spuściznę artysty można podzielić na dwa nurty, które personifikują skrajne aspekty ludzkiej natury – dobra i zła.
Mając jednak na uwadze obrazowane przez niego przejawy skomplikowanej ludzkiej psychiki i różnorodnych sił, jakim ona podlega, tak prosty podział jego bogatego dorobku twórczego, na jasną i ciemną stronę tajemnicy bytu człowieka, jest niewątpliwie głębokim uproszczeniem. Z takim też hipotetycznym marginesem błędu należy odnosić się do jego twórczości, o której, jak pisała Donna Tartt w swej książce „Tajemnicza historia” „prawda jest dziwniejsza od fikcji”, a „niewykluczone są tylko rzeczy niewyobrażalne”. Odkrywanie znaczeń obrazów Nikonorova przywodzi na myśl czytanie zaszyfrowanej księgi wskazującej drogę, którą powinniśmy podążać.
Odszyfrowywane zagadek zawartych w jego płótnach odsyła nas w fascynujący, mocno już dziś zapomniany świat chrześcijańskiej mistyki i pozwala ujrzeć rzeczy pozornie niewidzialne.
Nota biograficzna.
Eduard Nikonorov (1951 – 2019) należy do najwybitniejszych, choć mało znanych w naszym Kraju, współczesnych polskich twórców ukraińskiego malarstwa figuratywnego.
Wyjątkowość jego sztuki, poza niezaprzeczalnymi walorami artystycznymi, analizowanymi przez znawców przedmiotu oraz mistrzowskim warsztatem malarskim, polega na zastosowaniu przez twórcę indywidualnego kodu przekazu, którego analiza prowadzi do odkrywania mistycznego świata kultury judeo-chrześcijańskiej. Społecznym zadaniem sztuki Nikonorova jest ukształtowanie zbiorowej świadomości dotyczącej jakości naszej egzystencji.
Nikonorov urodził się w 1951 r w Baranowiczach jako syn rodziców, Polki i nieznanego ojca na terenie obecnej Białorusi. Jest absolwentem znakomitej pracowni malarstwa, wywodzącej się z tzw. szkoły moskiewskiej prowadzonej przez prof. Nikolaja Andriejewicza Storożenkę w Akademii Sztuk Pięknych w Kijowie.
Do 2002 roku mieszkał wraz z żoną Mariną, wybitną artystką lalkarstwa, w Iwano – Frankiwsku, skąd małżonkowie wyjechało do Pragi, aby powrócić na Ukrainę w 2010 roku. W Pradze Nikonorov wystawiał i sprzedawał swoje obrazy w tamtejszych galeriach sztuki (między innymi Ivanie Trump, pierwszej żonie multimilionera Donalda Trumpa, Prezydenta USA).
Twórczość artysty oscyluje między barokiem, a surrealizmem. On sam posiada rzadko spotykaną we współczesnym malarstwie wrażliwość na to co nazywamy lekkością formy, rozumianą jako perfekcyjne wyrażanie zjawiska przenikliwości detali obrazu z jej spójnością, polegającą na syntetycznej integracji niezwykle rozczłonkowanych narracyjnych elementów płótna. Wyobraźnia malarska inspirowana wiedzą historyczną i znajomością śródziemnomorskiej symboliki zachwyca swą różnorodnością i odmiennością kreowanego świata, a znakomity warsztat z mistrzowsko opanowaną kompozycją obrazu oraz jego poetycką narracją zaskakuje znawców sztuki analizujących jego twórczość. Przez specjalistów, uważany jest za twórcę współczesnej malarskiej mitologi.
Publikacje m. in.: w Małgorzata Dorna „Nokonorov’s Passion” 2018, Gdańsk; „Eduard Nikonorov ”Seria malarze XXI wieku”, wyd. Archikultura, 2014; Iwona Mikołajczyk „Cave, cave, Deus videt” 2016; (art.now.ru, art.now.uk); Europejskie Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (2008); Muzeum w Koszalinie (2014); Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach – Pałac Rodziny Pruszaków (2016); Biuro Wystaw Artystycznych w Pile (2018): Prof. Jacek Ojrzanowski. Małgorzata Dorna (Wendrychowska)
„Homeroscopium sztuki. Właściwe dać rzeczy słowo. Krytyka artystyczna nie tylko dla studentów ” Wydawnictwo Media Zet Zuzanna Przeworska , 2020.
autor tekstu: Jacek Ojrzanowski
