Anna Kluza odrestaurowuje malowidła Tadeusza Popiela, ucznia Jana Matejki

NOWY BUCZEK (gm. Lipka)/ PRZEMYŚL

Kolejne wyzwanie dla malarki, rzeźbiarki i animatorki związanej z Galerią BWA w Pile: – W klasztorze panuje atmosfera wyciszenia i modlitwy. Poznaję zwyczaje tutaj panujące… Siostry są bardzo opiekuńcze i wspaniale gotują!

Anna Kluza, artystka z Nowego Buczka w gminie Lipka, związana z pilską Galerią BWA, odrestaurowuje malowidła Tadeusza Popiela w kościele pw. św. Teresy z Avila w Przemyślu. Tadeusz Popiel herbu Sulima to polski malarz, który uczył się pod osobistym kierownictwem Jana Matejki. Zajmował się m.in. malarstwem ściennym i witrażami. Był współautorem kilku panoram, m.in. Panoramy Racławickiej.

Anna Kluza, malarka, rzeźbiarka i animatorka związana z pilską Galerią Biura Wystaw Artystycznych, pracuje obecnie w Klasztorze Karmelitanek Bosych w Przemyślu.

– W kościele pod wezwaniem świętej Teresy z Avila odnawiam – odrestaurowuję i konserwuję – malowidła Tadeusza Popiela, który w dwa lata po poświęceniu kościoła w 1900 roku podjął się wymalowania całego wnętrza świątyni. Co istotne, w zamian za swobodę przedstawień zlecenie wykonał bezpłatnie i zrobił to przepięknie – opowiada Anna Kluza.

To wyzwanie niezwykłe, bo i artysta, którego prace są restaurowane, jest niezwykły.

Tadeusz Popiel herbu Sulima urodził się w 1863, a zmarł w 1913 roku w Krakowie. Był bratem rzeźbiarza Antoniego Popiela. Poruszał tematykę religijną i historyczną, malował sceny rodzajowe, portrety i pejzaże. Zajmował się również malarstwem ściennym i witrażami. Był współautorem kilku panoram, m.in. Panoramy Racławickiej. W 1876 roku zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie zauważono jego niezwykły talent. Uznany przez profesorów za wybitnie zdolnego, został przyjęty na Oddział Kompozycyjny, tzw. Majsterszule, gdzie pracował pod osobistym kierownictwem Jana Matejki. O osobie wybitnego artysty Popiel znalazł następnie protektora. Matejko starał się także o stypendium Wydziału Krajowego dla Popiela, a ten w czasie studiów u Matejki namalował m.in. tak słynne obrazy jak „Żydzi w niewoli babilońskiej”, „Mojżesz na górze Synaj” czy „Józef i żona Putyfara”, które ustaliły na lata jego renomę. Dużo podróżował, odwiedził Berlin, Kopenhagę, Monachium, Wiedeń, Pragę. W roku 1893 obraz Popiela „Po burzy”, wystawiony w dziale polskim Wystawy Światowej (World’s Columbian Exposition) w San Francisco uzyskał złoty medal, a następnie wielkie złote medale na wystawach w Chicago i Filadelfii. Pracował przy „Panoramie Racławickiej” Jana Styki i Wojciecha Kossaka – namalował chwalone przez krytykę partie pejzażu i postaci chłopów. Współpracował także jeszcze ze Styką przy panoramach „Golgota” i „Bem” w Siedmiogrodzie, a sam namalował w latach 1896-1897 dioramy na „Golgotę”. W 1910 na uroczystości grunwaldzkie w Krakowie namalował z Zygmuntem Rozwadowskim panoramę „Bitwa pod Grunwaldem”. Założył szkołę rysunku dla kobiet, jeździł na wycieczki artystyczne do Rumunii, odnawiał i dekorował nawę główną i kopułę kościoła św. Katarzyny w Petersburgu oraz dekorował plafony pałacu P.M. Tretiakowa w Moskwie. W roku 1898 odnawiał wnętrze kościoła Klarysek we Lwowie, konserwując obrazy Stanisława Stroińskiego i malując na ścianach obrazy historyczne. Wykonał też malowidła w lwowskim Teatrze Miejskim.

W roku 1899 wygrał konkurs na dekoracje malarską kaplicy sw. Stanisława w katedrze w Padwie. Prace w kaplicy padewskiej, ukończone w roku 1900, przyniosły Popielowi taki rozgłos, że wkrótce dekoracja kościołów stała się główną dziedziną jego działalności. Dekorował m.in. kaplice we Włoszech, w Krakowie przyozdobił nawę główną kościoła Franciszkanów freskami, freski pozostawił też w kościołach farnym i bernardyńskim w Dukli, u Wizytek w Jaśle, w katedrze przemyskiej, w kościołach w Wiśniczu, Odrzykoniu, Biezdzierzy, Klimkowce i właśnie u Karmelitanek w Przemyślu, które teraz odrestaurowuje związana z Piłą i pilską Galerią artystka.

– Odrestaurowuję i konserwuję te malowidła. Tadeusz Popiel wymalował całą świątynię w dwa lata po poświęceniu kościoła, w 1900 roku.  W zamian za swobodę przedstawień, zlecenie wykonał bezpłatnie i zrobił to przepięknie. Zaczęliśmy od oczyszczania powierzchni z zabrudzeń, uzupełniania ubytków na powierzchni malowideł, potem przejdziemy do punktowania, czyli pokrywania powierzchni farby naruszonej odpowiednim odcieniem pigmentów przebadanych i dobranych w laboratorium – opowiada Anna Kluza – Ostatnim etapem naszych prac będą złocenia.

Prace konserwatorskie potrwają do 15 października br.

Sam pobyt artystki w klasztorze, u Karmelitanek Bosych, jest dla niej niezwykłym przeżyciem.

– W klasztorze, gdzie przebywam, panuje cudowna atmosfera wyciszenia i refleksji, modlitwy. Poznaję zwyczaje tutaj panujące… Siostry są bardzo opiekuńcze i wspaniale gotują! – podkreśla Anna Kluza.

Dodajmy, że prace Popiela mamy także w Wielkopolsce: dekorował kościoły w Kępnie, w Grodzisku pod Pleszewem, w Poznaniu – w kościele farnym oraz Świętego Floriana na Jeżycach.

***

Anna Kluza to artystka związana z naszym regionem, pochodząca z Nowego Buczka w gminie Lipka. w Urodziła się w 1985 roku w Czarnkowie. Uczęszczała do Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy; studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Obroniła dyplom na Wydziale Rzeźby w pracowni prof. Sławoja Ostrowskiego. Malarka, rzeźbiarka i animatorka – pracuje jako malarz animator dla wytwórni filmowej BreakThru Films. W 2014 r. zrealizowała z wytwórnią pierwszy projekt w technice animacji malarskiej – teledysk „Nad ranem” Marka Wińskiego. Kolejnym wyzwaniem dla niej był udział w tworzeniu nominowanego do Nagrody Akademii Filmowej – do Oscara – filmu „Twój Vincent” („Loving Vincent” 2017) pierwszej na świecie pełnometrażowej animacji malarskiej. Anna miała ogromny wpływ na realizację tego filmu jako supervisor, projektant klatek kluczowych i malarz animator. Jest także autorką obrazu z odwracającym się Vincentem van Goghiem, który stał się ikoną produkcji – znalazł się na plakatach, bilbordach promujących film, widzieliśmy go także w zwiastunie. Współpracuje także z paryską wytwórnią filmową Easy Tiger, dla której – z reżyserką Florą Molinie Deruy –  stworzyła film krótkometrażowy „Vilains”. Obecnie pracuje także nad kolejną animacją malarską wytwórni BreakThru Films pt. „Chłopi” – powstał już trailer filmu.

– W trailerze jest m.in. sekwencja przedstawiająca Jagnę i Antka w tańcu. Mam wrażenie, że to moje najpiękniejsze ujęcie jakie do tej pory namalowałam. Wzoruję się w nim na takich malarzach jak Wyczółkowski, Malczewski, Boznańska, Chełmoński, Mehoffer – opowiada artystka.

eKi