Co z tą plastyką – Anna Lejba

W ramach reformy edukacji zredukowano w szkołach przedmioty tzw. artystyczne do minimum. Śladowe ilości muzyki i plastyki wrzucono do jednej szufladki opatrzonej dumnie brzmiącym napisem: “Sztuka”, po czym uznano, że jej edukację należy zakończyć na poziomie gimnazjalnym.Tak zaniechano wszechstronnego kształtowania sfer psychicznych młodzieży na rzecz “komputeryzacji umysłu”. Zapomniano, że sztuka jest potężnym instrumentem wychowania, dającym wieloaspektowe bogactwo możliwości oddziaływania na osobowość. Dziś natomiast, jako metodę radzenia sobie z narastającymi problemami młodzieży postuluje się unifikację – zakaz i nakaz… I – paradoksalnie – oczekuje się od ludzi postaw kreatywnych, przedsiębiorczych, odważnych w podejmowaniu nowych wyzwań, a zarazem wrażliwych na piękno, dobro i prawdę. Jaka więc jest rola plastyki? – Każdy ma oczy i widzi – słyszę często, a najczęściej powtarza się stwierdzenie: – Ja tam rysować nie umiałem. Na sztuce się nie znam, ale… Otóż to. Współcześnie celem plastyki nie jest nauka rysunku lecz widzenia. Człowiek jest wzrokowcem odbierającym bodźce z zewnątrz i jednocześnie stanowi wizerunek siebie dla innych. Plastyka, czyli operowanie obrazem jest zatem narzędziem poznawania świata i samego siebie. Przez odczytywanie komunikatów sztuki poznaje się świat, jednak inaczej, niż przez naukę. Poznanie staje się bardziej własne, osobiste. Pełny proces rozwoju osobowości młodego człowieka, tak w sferze intelektualnej, jak emocjonalnej może przebiegać prawidłowo między innymi dzięki lekcjom plastyki, które pełnią funkcje ogólnokształcące i ogólnorozwojowe. Dobrze prowadzony proces dydaktyczny zarówno z uczniem zdolnym, jak i słabszym (a zwłaszcza z nim), rozwija kulturę uczuć, wyzwala aktywność w kierunku innowacyjności, uczy wartościowania i wyrabia kryteria oceny w ogóle. Pozwala przezwyciężać banał, stereotyp, rutynę – cechy sprzeczne z postawą twórczą nie tylko w sztuce, ale w wielu różnych dziedzinach życia. Sztuka ma przeciwdziałać jednostronności kształcenia, ma zadbać o świat wartości kultury, postawy moralne, etyczne, o rozwijanie wyobraźni i poszerzanie wrażliwości na co dzień. Jest czynnikiem lepszego porozumienia między ludźmi, przeciwstawia się postawom konsumpcyjnym i pogoni za życiem pustym i ułatwionym. Związek między pedagogiką a sztuką jest szeroki i złożony – istnieje pedagogika twórczości i twórczość pedagogiczna. Praca dobrego nauczyciela jest pracą twórczą, bo pedagogika i sztuka działają na osobowość człowieka nie uznając schematów. Indywidualność ma i pedagog i uczeń – im bogatsza i pełniejsza, tym bardziej wartościowe dzieło i praca. Nauczyciel plastyki musi być twórcą podwójnie – wymaga tego zawód pedagoga i przedmiot. Prezentujemy Państwu wystawę obrazującą niektóre z działań pedagoga – artysty, przybierające różnorodne, acz konkretne formy realizacji w pracach i postawach wychowanków. Można tu zaobserwować, jak zwolna następuje proces włączania rzeczywistości do przeżyć wewnętrznych oraz eksterioryzacja własnego do tej rzeczywistości stosunku.

Anna Lejba